नेपालमा दुई पाङ्ग्रे सवारी साधनहरू, विशेष गरी मोटरसाइकल र स्कुटर, लामो समयदेखि लोकप्रिय यातायातका साधनको रूपमा रहेका छन्। विशेषगरी मध्यम वर्गीय परिवार र युवाहरूले यात्रा गर्नका लागि यो सस्तो र सुविधाजनक विकल्प मान्दै आएका छन्। तर हालसालै नेपालमा दुई पाङ्ग्रे सवारी साधनको बिक्रीमा गिरावट आएको देखिन्छ। यो परिवर्तनका पछाडि केही ठूला कारणहरू छन्, जसले सवारी साधनको मागलाई असर गरेको छ।
युवा पुस्ताको विदेश पलायन
नेपालमा ठूलो संख्यामा युवाहरू रोजगारका लागि विदेश जाने क्रम बढ्दो छ। विदेश गएका युवाहरूले स्थानीय दुई पाङ्ग्रे सवारी साधनको प्रयोग कम गरेका छन्, जसले घरेलु बजारमा दुई पाङ्ग्रे सवारी साधनको माग घटाएको हो। विदेश गएका युवाहरूको अभावले पनि बजारमा दुई पाङ्ग्रे सवारी साधनको बिक्रीमा असर परेको छ, किनकि यी साधनहरूको मुख्य ग्राहकवर्ग प्रायः युवा नै हुन्।
आर्थिक मन्दी र उपभोक्ता खर्च घट्दो क्रममा
कोरोना महामारीले ल्याएको आर्थिक मन्दीको प्रभावले पनि दुई पाङ्ग्रे सवारी साधनको बिक्रीमा गिरावट आएको छ। जनताले आफ्नो खर्चलाई कटौती गर्ने र गैर-आवश्यक वस्तुहरूमा खर्च घटाउने प्रवृत्ति देखाएका छन्। यसैकारण, धेरै उपभोक्ताहरूले नयाँ मोटरसाइकल वा स्कुटर खरिद गर्नमा संकोच गरेका छन्। यसको अतिरिक्त, उच्च ब्याजदरले ऋणमा गाडी किन्न कठिनाइ भएकोले पनि मानिसहरूले नयाँ सवारी साधन किन्नमा हिचकिचाहट देखाएका छन्।
दुइ पाङ्ग्रे सवारीसाधनमा कर्जा पाउन समस्या
चारपाङ्ग्रे सवारीसाधनलाई जस्तो सजिलो कर्जा नपाउँदा पनि दुइ पाङ्ग्रे सवारीसाधनको बिक्रिमा कमि आएको हो । बैंक तथा वित्तिय सँस्थाहरुले थोरै रकमको कर्जामा चासो नदिँदा दुइ पाङ्ग्रे सवारीसाधनको कर्जा पाउन असहज भएको छ । पहिले पहिले सहकारी सँस्थाहरुले दुइ पाङ्ग्रे सवारीसाधनमा सहज रुपमा कर्जा प्रवाह गर्दा यसको बिक्रि राम्रो थियो । तर आजकल सहकारी सँस्थाहरुमा नै समस्या आएकोले दुइपाङ्ग्रे सवारीसाधनमा दिइने कर्जा रोकिएको हो ।
इन्धनको मूल्यवृद्धि
नेपालमा पछिल्लो समय इन्धनको मूल्य निरन्तर बढ्दै गएको छ, जसले पेट्रोल-इन्जिनयुक्त दुई पाङ्ग्रे सवारी साधनको सञ्चालन लागतलाई बढाएको छ। मोटरसाइकल र स्कुटरहरूको प्रयोगमा इन्धन खर्चको महत्त्वपूर्ण भूमिका हुने भएकाले इन्धन महँगो हुँदा उपभोक्ताहरू नयाँ सवारी साधन खरिद गर्न रुचि देखाइरहेका छैनन्। यसले पनि बिक्रीमा नकारात्मक असर परेको छ।
चार पाङ्ग्रे सवारी साधनप्रतिको आकर्षण
हाल नेपालमा चार पाङ्ग्रे सवारी साधनको मागमा उल्लेखनीय वृद्धि भएको छ। यसका कारणमध्ये एक हो, मानिसहरू यात्रा गर्दा थप आराम र सुरक्षालाई प्राथमिकता दिन थालेका छन्। काठमाण्डूको व्यस्त र साँघुरो सडकमा गाडी चलाउँदा चार पाङ्ग्रे सवारी साधनहरूले दिने सुरक्षा र सुविधा प्रमुख आकर्षण बनिरहेका छन्। यसका साथै, बैंकहरूद्वारा प्रदान गरिने सहज कर्जा सुविधा र किस्तामा सवारी साधन किन्ने अवसरहरूले पनि चार पाङ्ग्रे गाडीको बिक्रीलाई प्रोत्साहन दिएको छ। साना र किफायती गाडीहरू बजारमा उपलब्ध भएका कारण मध्यम वर्गीय परिवारहरूले पनि अब चार पाङ्ग्रे सवारी साधन किन्न सक्ने भएका छन्।
यद्यपि, विद्युतीय दुई पाङ्ग्रे सवारी साधनहरूले भविष्यमा यो बजारलाई पुनः सन्तुलनमा ल्याउन सक्छन्। बजारका यी परिवर्तनलाई ध्यानमा राख्दै, दुई पाङ्ग्रे सवारी साधनका निर्माता र विक्रेताहरूले रणनीतिक योजना बनाउनुपर्ने देखिन्छ।
