झापा ८ जेठ – राजस्व लक्ष्यतर्फको प्रगति उल्लेखनीय देखिए पनि मेची भन्सार कार्यालयको राजस्व संरचनाले एक चिन्ताजनक वास्तविकता देखाउँछ, राजस्वको अधिकांश हिस्सा अझै पनि पेट्रोलियम पदार्थको आयातमा भरिएको छ। चालु आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को पहिलो १० महिनामा कुल १२ अर्ब ९४ करोड २० लाख रुपैयाँ राजस्व संकलन भएकोमा ६० प्रतिशतभन्दा बढी हिस्सा केवल इन्धनको आयातबाट आएको छ। कार्यालयका अनुसार वैशाखसम्म जम्मा संकलित राजस्वमध्ये ७ अर्ब ८३ करोड ६२ लाख रुपैयाँ पेट्रोलियम पदार्थबाट संकलन भएको हो। तर, अन्य वस्तुहरूजस्तै तरकारी, यातायातका साधन, खनिज, कफी वा दलहनको तुलनामा यो अंश अत्यन्तै ठूलो देखिन्छ। यस्तो संरचनाले अर्थतन्त्रको राजस्व पक्षमा विविधीकरणको खाँचो स्पष्ट पार्दछ। यो आवको सोही अवधिका लागि १४ अर्ब १४ करोड रुपैयाँ राजस्व लक्ष्य राखिएकोमा ९१.५१ प्रतिशत लक्ष्य पूरा भएको कार्यालयले जनाएको छ। गत वर्ष सोही अवधिमा भने १५ अर्बको लक्ष्यमध्ये ७६.८५ प्रतिशत मात्रै राजस्व संकलन भएको थियो। लक्ष्यतर्फको प्रगति उत्साहजनक भए पनि यसको गुणस्तरीय मूल्याङ्कन आवश्यक छ। १० महिनाको अवधिमा २१ अर्ब ४५ करोड रुपैयाँभन्दा बढीको वस्तु निर्यात हुँदा केवल १९ करोड ८९ लाख रुपैयाँ मात्रै राजस्व संकलन भएको छ। यसले नेपालको निर्याततर्फको कर प्रणालीको पुनरावलोकन आवश्यक देखाउँछ। त्यसैगरी, ३८ अर्ब ८८ करोड रुपैयाँको आयात हुँदा १२ अर्ब ७४ करोडभन्दा बढी राजस्व संकलन हुनु आयात–मुखी राजस्व संरचनाको अर्को प्रमाण हो। तरकारीबाट ५८ करोड, गाडी र पार्टपुर्जाबाट ३६ करोड, खनिज उत्पादनबाट २४ करोड, कफीबाट १९ करोड र दलहनबाट २० करोड रुपैयाँ राजस्व उठाइएको भए पनि यी संख्याहरूले समग्र राजस्वमा थोरै मात्र योगदान गरेका छन्।
जनवाच
