काठमाडौं, १० फागुन – काठमाडौंको ऐतिहासिक तथा धार्मिक स्थल स्वयम्भूमा आयोजित ‘स्वयम्भू महोत्सव’ले बहुधार्मिक सहअस्तित्वको सन्देश दिएको छ। काठमाडौं महानगरपालिकाका प्रमुख बालेन्द्र शाह (बालेन) ले महोत्सवको उद्घाटन गर्दै स्वयम्भू क्षेत्रलाई धार्मिक सहिष्णुता र सामाजिक सद्भावको अनुपम उदाहरण को रूपमा चित्रण गरे।
स्वयम्भू हिन्दू, बौद्ध, किराँत र बोन धर्मावलम्बीहरूको साझा थलो हो। बालेनले यस क्षेत्रका बासिन्दाबीचको आत्मीय सम्बन्ध, ‘आफ्नो धर्म मान्ने, अरूको धर्मको सम्मान गर्ने’ परम्परालाई नेपालकै लागि अनुकरणीय भने। उनले सामाजिक समरसता र धार्मिक विविधताको संरक्षण गर्नुपर्ने आवश्यकता औंल्याए।
बालेनले स्थानीय कला, संगीत र खानालाई व्यवस्थित रूपमा प्याकेजिङ गरेर पर्यटन प्रवर्धनको महत्वपूर्ण माध्यम बनाउन सकिने बताए। उनले मौलिक खानाका पोषणतत्वलाई आकर्षक रूपमा प्रस्तुत गर्दा खाद्य पर्यटनलाई उच्चस्तरमा लैजान सकिने धारणा राखे।
स्वयम्भू महोत्सवको विशेषता
काठमाडौं महानगरपालिकाका उपप्रमुख सुनिता डंगोलका अनुसार महोत्सवले स्थानीय उत्पादन, मौलिक खानाका परिकार र हस्तकलाका सामग्रीलाई प्रवर्धन गर्दै पर्यटन प्रवर्द्धनमा टेवा पुर्याउने विश्वास छ। महोत्सवमा ६० भन्दा बढी स्टलहरू रहेका छन्, जसमा:
- परम्परागत बाजा र सांस्कृतिक झाँकी
- बुद्धको जीवनीसँग सम्बन्धित चित्रहरू
- स्थानीय हस्तकलाका सामानहरूको प्रदर्शनी
- स्वास्थ्य जाँच, रक्तदान र रञ्जना लिपि लेखन जस्ता गतिविधि समेटिएका छन्।
स्वयम्भू महाचैत्य नेपालकै पुरातात्त्विक महत्व बोकेको स्थल हो। यस क्षेत्रका विभिन्न मठ, मन्दिर र गुम्बाहरूमा हजारौं भक्तजनहरूको आस्था रहेको छ। बौद्ध धर्म अनुसार महामञ्जुश्रीले जलाशय हटाएपछि स्वयम्भू क्षेत्रको उत्पत्ति भएको मान्यता छ।
महोत्सवको अवसरमा स्वयम्भूको धार्मिक, सांस्कृतिक र ऐतिहासिक महत्त्वलाई अझ उजागर गर्ने उद्देश्यले विभिन्न प्रदर्शनी र सांस्कृतिक कार्यक्रमहरू आयोजना गरिएका छन्।
यस महोत्सवले स्वयम्भूको समृद्ध सांस्कृतिक धरोहरलाई उजागर गर्दै सम्पदाको संरक्षणमा योगदान पुर्याउने अपेक्षा गरिएको छ। स्थानीय उत्पादन, धार्मिक सहअस्तित्व र पर्यटन प्रवर्धनमा महोत्सवले महत्वपूर्ण भूमिका खेल्ने आयोजकहरूको विश्वास छ।
