काठमाडौं– प्राकृतिक हिरा भन्दा बलियो, तापमान प्रतिरोधी, र उच्च औद्योगिक उपयोगितासहितको ‘सुपर डायमण्ड’ चीनले सफलतापूर्वक निर्माण गरेको छ।

चिनियाँ वैज्ञानिकहरूद्वारा जिलिन विश्वविद्यालयमा विकसित यो सुपर डायमण्ड हालसम्मकै बलियो कृत्रिम हीरा मानिएको छ। १५५ GPa कठोरता (जिपिए) भएको यो हिरा, सामान्य प्राकृतिक हिराको तुलनामा झन्डै ५०% बढी कडा रहेको वैज्ञानिकहरूले बताएका छन्।

हेक्सागोनल डायमण्ड’ बनाउने सफलता

सामान्य हिराहरूको संरचना घनाकार (cubic) हुन्छ, जसले तिनीहरूलाई बलियो बनाउँछ। तर वैज्ञानिकहरूले ‘हेक्सागोनल संरचना’ भएको हिरा बनाउने लक्ष्य राख्दै आएका थिए, किनभने यस्तो संरचना अझ कडा हुने देखिएको थियो।

चिनियाँ वैज्ञानिकहरूले ग्रेफाइटलाई उच्च दाब र तापक्रममा रूपान्तरण गरी यो नयाँ हिरा बनाउन सफलता प्राप्त गरेका हुन्। यो प्रक्रियाले भविष्यमा उच्च-गुणस्तरका कठोर सामग्री उत्पादन गर्ने नयाँ ढोका खोल्ने आशा गरिएको छ।

 प्राकृतिक हिराभन्दा बलियो र तापमान प्रतिरोधी

१५५ GPa कठोरता – प्राकृतिक हिराको १०० GPa भन्दा बढी
११००°C तापमान प्रतिरोध – अत्यधिक उच्च तापमानमा पनि स्थिर
औद्योगिक प्रयोगका लागि उपयुक्त – कटिङ, ड्रिलिङ, र चिकित्सा उपकरणमा उपयोगी

सुपर डायमण्ड’ को औद्योगिक प्रभाव

चिनियाँ वैज्ञानिकहरूका अनुसार यो नयाँ प्रकारको हिराले खनन, निर्माण, चिकित्सा उपकरण, र उच्च-प्रविधि मेसिनरीमा क्रान्ति ल्याउने छ।

खनन उद्योग – अत्यन्त कडा सामग्री आवश्यक पर्ने मेसिनरीमा उपयोग
चिकित्सा उपकरण – शल्यक्रिया र अन्य परिष्कृत प्रक्रियाहरूमा प्रयोग
काट्ने उपकरण – अत्यन्त बलियो औजारहरूको निर्माणमा उपयोग

 भविष्यमा गहनाको दुनियाँमा पनि प्रवेश गर्ने सम्भावना?

हाललाई यस हिराको प्राथमिकता औद्योगिक उपयोग भए पनि, वैज्ञानिकहरू भविष्यमा यसलाई गहनाको दुनियाँमा पनि उपयोग गर्न सकिने सम्भावना व्यक्त गर्छन्। अत्यधिक चमक, बलियो संरचना, र तापमान प्रतिरोध जस्ता गुणहरूले यो हिरालाई उच्च-गुणस्तरको लक्जरी गहना को रूपमा पनि लोकप्रिय बनाउन सक्छ।

 निष्कर्ष

चीनको यो नयाँ आविष्कारले औद्योगिक प्रविधिमा मात्र होइन, वैज्ञानिक अनुसन्धान र भविष्यका नवीन सम्भावनाहरूमा पनि नयाँ युगको सुरुवात गरेको छ। यदि यो ‘सुपर डायमण्ड’ व्यावसायिक रूपमा उत्पादन गर्न सकियो भने, यो खनन उद्योग, प्रविधि, चिकित्सा, र गहनाको क्षेत्रमा क्रान्ति ल्याउने पहिलो कदम हुन सक्छ।