काठमाडौं – उपत्यकामा आज चैत्र कृष्ण औंसीका दिन परम्परागत घोडेजात्रा भव्य रूपमा मनाइँदैछ। नेपाली संस्कृतिमा गहिरो जरा गाडेको यो पर्व एक ऐतिहासिक किंवदन्ती तथा सांस्कृतिक परम्परासँग जोडिएको छ। जनश्रुति अनुसार, टुँडिखेलको पूर्व-दक्षिणतर्फ रहेको रूखमा बस्ने गुरुमापा नामक राक्षस बालबालिकाहरूलाई खाने गरेको भनाइ छ। स्थानीय बासिन्दाले विभिन्न उपायले उसलाई संहार गरे तापनि उसको आत्मा फेरि जाग्न सक्ने डरका कारण घोडेजात्रा मनाउने चलन चलेको विश्वास गरिन्छ। यो परम्पराअन्तर्गत, घोडाको टापले गुरुमापाको आत्मालाई कुल्चाएर दबाउने परम्परा रहँदै आएको छ। आजकै दिन नेपाली सेनाले टुँडिखेलमा घोडसवारी कला, मोटरसाइकल स्टन्ट, शारीरिक व्यायाम, युद्धकला तथा अन्य रोमाञ्चक कार्यक्रम प्रस्तुत गर्दैछ। यी प्रदर्शनले सेनाको अनुशासन, दक्षता र कौशलता झल्काउने गर्छ। त्यस्तै, ललितपुरमा पनि घोडेजात्राको विशेष परम्परा छ, जहाँ एउटा कानो घोडा दौडाउने चलन रहेको छ। घोडेजात्रा न केवल किंवदन्तीमा आधारित छ, यो शहरको सुरक्षा, शक्ति र परम्पराको प्रतीक पनि मानिन्छ। यो पर्व मार्फत नेपाली परम्परा, सांस्कृतिक धरोहर र शौर्य प्रदर्शनलाई जीवित राख्ने प्रयास गरिएको छ। शहरका बालबालिकामाथि कुनै अनिष्ट नहोस् भनी गुरुमापालाई राति खानेकुरा चढाउने परम्परा आज पनि जिवितै छ।
जनवाच
