दशैँको आगमनसँगै काठमाडौंको व्यस्त सडकहरू असाधारण रूपमा सुनसान बन्दै गएका छन्। प्रत्येक वर्ष, दशैँको समयमा उपत्यकाका लाखौं मानिसहरू गाउँघर फर्कने क्रमले राजधानीका सडकमा गाडीहरूको चाप निकै कम हुने गरेको छ।
गाउँ फर्कने चलन
दशैँ नेपालीहरूको सबैभन्दा ठूलो पर्व हो, र यो पर्व परिवारसँग बिताउन काठमाडौंमा बसोबास गर्ने अधिकांश मानिसहरू आ-आफ्ना जन्मथलो, गाउँघर फर्कने गर्छन्। विशेष गरी सरकारी कार्यालय, निजी क्षेत्रका कार्यालयहरू र शैक्षिक संस्थाहरू बन्द हुने भएकाले काठमाडौंको जनसंख्या दशैँमा निकै घट्छ। उपत्यकामा स्थायी बसोबास गर्नेहरूबाहेक अन्य धेरै मानिसहरू गाउँ फर्कने हुँदा काठमाडौं सुनसान देखिन्छ।
सवारी साधनको चाप घट्दो
दशैँमा काठमाडौं छोड्नेको सङ्ख्या अत्यधिक हुन्छ। धेरैले निजी सवारी साधन, सार्वजनिक यातायात, र विभिन्न माध्यमहरू प्रयोग गरी उपत्यका बाहिरिने गर्छन्। यसले गर्दा सामान्यतया व्यस्त रहने काठमाडौंको मुख्य सडकहरू जस्तै रिङरोड, नयाँ बानेश्वर, कलंकी, र पुल्चोकजस्ता क्षेत्रहरूमा देखिने सवारी चापमा उल्लेखनीय कमी आएको छ।
नागढुंगा, कोटेश्वर, सितापाइला लगायत नाकाहरूमा मात्र सवारी साधनहरूको अत्यधिक चाप देखिए पनि, उपत्यकाका भित्री सडकहरू लगभग खालीजस्तै देखिन थालेका छन्। नियमित समयको तुलनामा दशैँको समयमा सडकमा न्यून सवारी साधन चल्नाले सहरमा शान्त र खुला वातावरण छाएको छ।
शहरको शान्त वातावरण
दशैँको अवसरमा काठमाडौंको व्यस्तता एक प्रकारको विश्राममा गएको महसुस हुन्छ। व्यस्त सडकहरू खाली हुँदा धेरै स्थानीय बासिन्दाहरूले शहरको शान्त वातावरणको आनन्द लिन पाएका छन्। सधैंजसो हर्न, ट्राफिक जाम, र भिडभाडले भरिपूर्ण रहने काठमाडौं दशैँको समयमा भने शान्त र शून्य प्रतीत हुन्छ।
ट्राफिक व्यवस्थापनमा सहजता
सडकमा सवारी साधनहरूको चाप कम हुनुले ट्राफिक व्यवस्थापनलाई सहज बनाएको छ। प्रहरी र ट्राफिक विभागका कर्मचारीहरूले अन्य समयको तुलनामा धेरै कम दबाब महसुस गरिरहेका छन्। व्यस्त चोकहरू, चौराहाहरू, र सडकहरूमा ट्राफिक जाम लगभग नदेखिने भएकाले दशैँको समयमा सडक सुरक्षाका लागि अन्य उपायहरूमा ध्यान केन्द्रित गर्न पनि सहज भएको छ।
शहरको पुनः जीवनशैलीमा फर्किने प्रक्रिया
दशैँको अन्त्यसँगै भने काठमाडौंको सडक पुनः व्यस्त हुने क्रम सुरु हुन्छ। मानिसहरू दसैँ मनाएर पुनः काठमाडौं फर्कने क्रमसँगै सडकमा सवारी साधनहरूको चाप बढ्दै जान्छ। कार्यालय, शैक्षिक संस्था, र अन्य सेवा पुनः सुरु हुन थालेपछि काठमाडौंको नियमित भीडभाड र व्यस्तता फेरि देखिने निश्चित छ।
