काठमाडौं । नेपालबाट विशेष गरी खाडी मुलुकतर्फ महिलाहरूको अवैध ओसारपसार भइरहेको तथ्य फेला परेको छ। सुरक्षाकर्मी, अध्यागमन अधिकारी र नेपाल एयरलाइन्सका केही कर्मचारीको मिलेमतोमा भिजिट भिसाको आडमा मानव तस्करी भइरहेको प्रहरी अनुसन्धानले देखाएको छ।
खाडी मुलुकमा रोजगारीका आकर्षक अवसर देखाएर नेपाली महिलाहरूलाई अवैध रूपमा पठाइने क्रम बढ्दो छ। नेपाल प्रहरीले त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा मानव बेचबिखन तथा अनुसन्धान ब्युरो परिचालन गरे पनि तस्करी रोकथाममा पूर्ण सफलता हासिल गर्न सकेको छैन।
पहिले मुख्य रूपमा दुबई हुँदै गरिने तस्करीमा अहिले ओमनलाई ‘ट्रान्जिट प्वाइंट’का रूपमा प्रयोग गरिन थालिएको छ। दुबई सरकारले भिजिट भिसामा कडाइ गरेपछि तस्करहरूले ओमनलाई वैकल्पिक मार्ग बनाएका हुन्। प्रहरीले दिएको जानकारीअनुसार दैनिक २५० भन्दा बढी नेपाली महिला भिजिट भिसाको सहारामा खाडी मुलुक प्रवेश गरिरहेका छन्, जसमा ठूलो संख्यामा महिलाहरू शोषणको शिकार बन्ने गरेका छन्।
नेपाल सरकारले भिजिट भिसामा विदेश जान लाग्ने यात्रुहरूका लागि कडाइका साथ नियमहरू लागु गरे पनि तस्करहरूले नक्कली कागजातको सहारामा महिलाहरूलाई सहजै खाडी मुलुकतर्फ पठाइरहेका छन्। नक्कली रिटर्न टिकट, होटल बुकिङ तथा अन्य कागजातको प्रयोग गरेर तस्करी भइरहेको प्रहरी स्रोत बताउँछ।
यस क्रममा त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलका एयरलाइन्स कर्मचारीहरूको समेत संलग्नता रहेको खुलासा भएको छ। तस्करहरूले बोर्डिङ पास सहजै प्राप्त गर्न एयरलाइन्सका कर्मचारीहरूलाई घूसस्वरूप १०,००० रुपैयाँसम्म बुझाउने गरेको पाइएको छ।
नेपाल सरकारले २०७३ सालदेखि नेपाली महिलालाई घरेलु कामदारका रूपमा खाडी मुलुक जान रोक लगाए पनि तस्करहरूले प्रलोभन देखाएर उनीहरूलाई गैरकानुनी रूपमा पठाइरहेका छन्। यसरी गएका महिलाहरू शारीरिक शोषण, यौन हिंसा तथा जबरजस्ती श्रम शोषणको शिकार हुने गरेका छन्।
सरकारी तथ्यांकअनुसार, २०७३ सालदेखि हालसम्म करिब २ लाख नेपाली महिला गैरकानुनी रूपमा खाडी मुलुक पुगेका छन्, तर उनीहरूको वास्तविक अवस्था र संख्याबारे कुनै आधिकारिक तथ्यांक छैन।
नेपाल सरकारले भिजिट भिसामार्फत विदेश जाने प्रक्रियालाई अझ कडाइ गर्नुपर्ने देखिन्छ। विशेष गरी महिलाहरूलाई भिजिट भिसाको सट्टा श्रम स्वीकृतिबाट मात्र खाडी मुलुक जान दिने व्यवस्था मिलाउन सकिएमा उनीहरूको सुरक्षाको प्रत्याभूति गर्न सकिन्छ।
गृह मन्त्रालय, श्रम मन्त्रालय, अध्यागमन विभाग तथा सुरक्षा निकायहरूबीच समन्वय गरेर अवैध तस्करी नियन्त्रण गर्नुपर्ने आवश्यकता छ। अन्यथा, नेपाली महिलाहरू मानव तस्करीको सञ्जालमा परेर जीवनभर शोषणको शिकार बन्ने खतरा रहिरहनेछ।
